هدف­ها و سیاست­های کلان این برنامه به شرح زیر تعیین شده است:
۱- بازسازی و تأمین نیازهای ضروری بر مبنای اهداف دفاعی تعیین شده.
۲- بازسازی و نوسازی ظرفیت­های تولیدی و زیربنایی و مراکز جمعیتی خسارت دیده در طول جنگ تحمیلی در چارچوب اولویت­های برنامه.
۳- تلاش در جهت تأمین عدالت اجتماعی اسلامی.
۴- تأمین حداقل نیازهای اساسی آحاد مردم.
۵- اصلاح سازمان و مدیریت اجرایی و قضایی کشور در ابعاد مختلف.
۲-۱۲-۲ سیاستهای کلی برنامه دوم توسعه
آنچه سیاست­های حاکم بر برنامه دوم (۱۳۷۸-۱۳۷۴) را تشکیل می­دهد پس از لحاظ کردن احکام شریعت اسلامی، که اصل مقرر در قانون اساسی است و به معنای آن است که باید همه مواد برنامه در بخش­های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و غیره با ظواهر احکام فقهی هیچ­گونه تعارض و تنافی نداشته، بلکه در همه موارد مذکور در فقه اسلام بر آن منطبق باشد، به ترتیب زیر است:
۱- رعایت عدالت اجتماعی در:
الف: تقسیم بهینه منابع و امکانات عمومی
ب: دریافت مالیات بر حسب برخورداری از درآمد
۲- تصحیح و اصلاح نظام اداری و قضایی تا رسیدن به وضعی که بتواند برنامه را در جهت رسیدن به هدف­هایش به درستی اجرا کند.
۳- توجه و عنایت جدی بر مشارکت عامه مردم در سازندگی کشور و رعایت جهات زیر در امور واگذاری مؤسسات اقتصادی به مردم:
الف: به خدشه دار شدن حاکمیت نظام یا تضییع حق مردم نیانجامد.
ب: به مدیریت سالم و اداره درست کار توجه شود.
۴-تقویت بنیه دفاعی کشور در حد نیاز و در محدوده سیاست­هایی که اعلام می گردد.
۵-رعایت اصول اعلام شده جمهوری اسلامی در سیاست خارجی و توجه اکید به عناوین عزت ، حکمت و مصلحت در این روابط.
۲-۱۲-۳ سیاست­های کلی برنامه سوم توسعه (۱۳۸۳-۱۳۷۹)
فصل ۱) اقتصادی
۱- تمرکز دادن همه فعالیت­های مربوط به رشد و توسعه اقتصادی به سمت و سوی عدالت اجتماعی و کاهش فاصله میان درآمدهای طبقات، رفع محرومیت از قشرهای کم درآمد.
۲- استفاده مطلوب از موقعیت و مزیت جغرافیایی به ویژه در امر بازرگانی
فصل۲) فرهنگی
۴- اعتلاء و عمق بخشیدن به معرفت و بصیرت دینی و قرآنی، هم­چنین تحکیم فکری و علمی ارزش های انقلاب اسلامی و مقابله با تهاجم فرهنگی بیگانه.
۵- رعایت آراستگی سیمای جامعه، کشور و محیط سازندگی به ارزش­های اسلامی و انقلابی.
فصل۳) اجتماعی، سیاسی،دفاعی و امنیتی
۶- گسترش و عمق بخشیدن روحیه تعاون و مشارکت عمومی و بهره­مند ساختن دولت از همدلی و توانایی­های عظیم مردم.
۷- توجه ویژه به حضور و سهم نیروهای مردمی در استقرار امنیت و دفاع از کشور و انقلاب با تقویت کمی و کیفی بسیج مستضعفین.
مشارکت اجتماعی
سیاست­های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در بخش مشارکت اجتماعی(۱۳۷۹.۱۲.۱۵).
۱- مشارکت اجتماعی در نظام جمهوری اسلامی ایران رکنی اساسی برای اداره­ی امور کشور می­باشد و مبتنی بر بینش اسلامی و ویژگی­های خاص جامعه ایرانی با هدف تداوم انقلاب اسلامی و توسعه همه جانبه، تعالی و شکوفایی استعدادهای انسانی و تقویت پویایی و نشاط اجتماعی، ارتقاء اعتماد عمومی و مقبولیت نظام سیاسی و استقرار نظم و آرامش، امنیت و انسجام اجتماعی می­باشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲- توسعه الگوهای علمی مشارکت اجتماعی و نهادینه کردن آن در همه عرصه ­ها و تقویت حوزه­ عمومی و آزادی­های سیاسی و اجتماعی از طریق گسترش شوراها، نهادها و تشکل های سیاسی و اجتماعی و استفاده از مؤسسات و روش­های مردمی در ساماندهی امور اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی بر مبنای موازین اسلامی و قانون اساسی.
۳- تبیین و اشاعه فرهنگ مشارکت و افزایش آگاهی­ های لازم با بهره گیری از رسانه های جمعی و مراکز آموزشی ،فرهنگی و هنری.
۴-حمایت از مشارکت در امور فراملی و هدایت آن در جهت تقویت امت اسلامی و نقش­آفرینی آن در نظام بین المللی.
۲-۱۲-۴ سیاست­های کلی برنامه­ی چهارم (۱۳۸۸-۱۳۸۴)توسعه جمهوری اسلامی ایران
امور فرهنگی ، علمی و فناوری
۱- برنامه­ ریزی برای بهبود رفتارهای فردی و اجتماعی .
۲-تقویت وجدان کاری و انضباط اجتماعی و روحیه­ی کار و ابتکار ، کارآفرینی ، درست کاری و قناعت و اهتمام به ارتقاء کیفیت تولید .
۳-مقابله با تهاجم فرهنگی .

• • گسترش فعالیت رسانه­های ملی در جهت تبیین اهداف و دستاوردهای ایران اسلامی برای جهانیان . ۴-اصلاح نظام آموزشی کشور شامل : آموزش و پرورش ، آموزش فنی و حرفه ای ، آموزش عالی و کارآمد کردن برای تأمین منابع انسانی موردنیاز در جهت تحقق اهداف چشم انداز .

۵-تلاش در جهت تبیین و استحکام مبانی مردم سالاری دینی و نهادینه کردن آزادی های مشروع از طریق آموزش، آگاهی بخشی و قانون مندکردن آن .
۲-۱۲-۴-۱ امور اجتماعی ، سیاسی ، دفاعی و امنیتی :
۶- تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی و ایجاد فرصت های برابر و ارتقاء سطح شاخص­ هایی از قبیل آموزش ، سلامت ، تأمین غذا ، افزایش درآمد سرانه و مبارزه با فساد .
۷- تقویت و کارآمد کردن نظام بازرسی و نظارتی .
۸- اصلاح قوانین و مقررات در جهت رفع تداخل میان وظایف نهاد های نظارتی و بازرسی .
۲-۱۲-۴-۲ امور مربوط به مناسبت سیاسی و روابط خارجی
۹-تلاش برای همگرایی بیشتر میان کشورهای اسلامی .
۱۰-تقویت و تحصیل حضور فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مجامع جهانی و سازه های فرهنگی و بین المللی .
۲-۱۲-۴-۳ امور اقتصادی
۱۱- تلاش برای دستیابی به اقتصادی متنوع و متکی بر منابع دانش و آگاهی ، سرمایه ی انسانی و فناوری نوین .
۱۲- حمایت از تأمین مسکن گروه های کم درآمد و نیاز مند .
۱۳- توجه و عنایت جدی بر مشارکت عامه ی مردم در فعالیت های اقتصادی کشور و رعایت جهات زیر در امر واگذاری مؤسسات اقتصادی دولت به مردم :
- امر واگذاری در جهت تحقق اهداف برنامه باشد و خود هدف قرار نگیرد .
- در چارچوب قانون اساسی صورت پذیرد .
- به مدیریت سالم و اداره ی درست کار توجه شود .

مدیریت انسانی وسازمانی
مدیریت استبدادی
توجه به تولید
توجه به کارکنان
این مدل ها و تئوری‌ها تا حد قابل ملاحظه‌ای توجه محققان را به خود جلب کردند، ولی متأسفانه تحقیقات بعدی محدودیتها و نقاط ضعف قابل توجهی را آشکار ساختند. نگرشهای رفتاری برای شناسایی رفتارهای مهم رهبر و رهاسازی تحقیقات رهبری از تئوری سنتی صفات، ارزشمند به حساب می‌آمدند لیکن محققان در تلاش بودند تا مجموعه‌ای از رفتارهای رهبر را که در همه موقعیت ها اثر بخش باشند، شناسایی کنند. ولی با پیچیدگی‌های عظیمی‌ از رفتار فرد، در محیط های سازمانی برخورد کردند. در نهایت همه آن مطالعات در شناسائی روابط جهان شمول رفتار رهبر و واکنش زیردستان با ناکامی‌مواجه شدند. در نتیجه نگرش دیگری لازم بود تا بتواند پیچیدگی‌های رهبری را رفع کند و تئوری اقتضایی صرفاً برای رفع این مشکل ارائه شد (گریفین^[۴۰]، ۱۳۸۳، ص ۳۵۷ ).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تحقیقات اسکاندیناوی
در روش‌های رفتاری که در قبل انجام گرفته بود، تنها به دوبعد رفتار توجه می‌شد و این نمی‌توان ست در دهه ۱۹۹۰ برای معرفی رهبر موفق کافی باشد بنابراین پژوهشگرانی از فنلاند و سوئد یکبار دیگر دو بعدی را که مورد توجه نظریه پردازان رفتاری در رهبری بود، مورد توجه قرار دادند. آنان اساس فرض خود را براین گذاشتند که دنیا در حال تغییر و تحول است و رهبران اثربخش باید دارای رفتاری پیشرفت گرا باشند. این رهبران به تجربه آموزی ارزش می‌دهند، همواره در پی عقاید و نظرهای جدید هستند، تغییرات را به اجرا در می‌آورند و دارای خلاقیت و ابتکار عمل هستند.
نتیجه تحقیقات، نخستین ارزش قابل پذیرش این بعد را به اثبات رسانید. آن‌ها بر روی نمونه‌هایی از مدیران، در فنلاند و سوئد پژوهش‌هایی انجام دادند و به نتایجی قطعی و محکم درباره بعد سوم (پیشرفت گرا بودن) رسیدند. اگر چه هنوز در این باره مدارک و شواهد کافی در دست نیست، ولی چنین به نظر میرسد که این بعد رفتاری می‌تواند زیردستان را بیشتر راضی کند و از نظر زیردستان، این بعد از اهمیت بالایی برخوردار است (رابینز^[۴۱]، ۱۳۸۴، ص۶۵۰).
۲-۸-۳) تئوری‌های اقتضایی
پیش بینی موفقیت رهبر بسی پیچیده‌تر از آن است که تنها چند ویژگی شخصیتی یا رفتارهای برتر را برشمرد به طور کلی، پژوهشگران در شناسایی و تعیین رابطه بین عملکرد گروه و رفتار رهبر به موفقیت نسبی دست یافته اند. آنچه در این میان مورد توجه قرار نگرفته، عوامل موقعیتی است که می‌تواند بر موفقیت یا شکست آن‌ها اثر بگذارد. نظریه‌های اقتضایی رهبری پژوهش‌های خود را بطور کلی و مستقیم در جهت کشف متغیرهای زمینه ساز اثر بخش برخی از ویژگی‌ها و رفتارهای رهبر در یک وضعیت معین هدایت می کنند. البته توجه به این موضوع که اثر بخشی رهبری به فلان موقعیت بستگی دارد، یک موضوع است و توانائی در شناسائی شرایط موقعیتی، موضوع دیگر. تلاشهای زیادی انجام شده است تا عوامل موقعیتی که بر اثر بخشی رهبری اثر می‌گذارند، تفکیک شود. برای مثال متغیرهای تعدیل کننده در تئوری‌های اقتضایی شامل نوع ساختار، نوع رابطه رهبر با اعضاء، موضع قدرت رهبر، روشن بودن نقش زیردستان، هنجارهای گروه، در دسترس بودن اطلاعات، پذیرفتن تصمیم رهبر به وسیله زیردستان و رشد و بلوغ زیردستان می‌شود. برای شناسایی و تفکیک متغیرهای تعدیل کننده یا موقعیتی چندین راه ارائه شده که نسبت به بقیه، موفقیت آمیز تر بوده است از جمله الگوی فیدلر^[۴۲]، تئوری موقعیتی هرسی و بلانچارد، تئوری تبادل نظر مدیر با اعضاء ، الگوی مسیر هدف و الگوی مشارکت مدیریتی.
الگوی فیدلر
فیدلر که پدر نظریه اقتضایی رهبری نامیده می‌شود مدل اقتضایی فراگرد رهبری را ارائه کرده است. این مدل بیان می‌دارد که عملکرد هم به سیستم انگیزشی و سبک رهبری فرد (‌کارگرا یا رابطه گرا ) و هم به میزان کنترل و نفوذ وی بر وضعیت و موقعیت وابسته است یعنی پس از این که سبک یا شیوه اصلی رهبری فرد مشخص شد. باید آن رهبر را در موقعیت یا وضعیت ذی ربط قرار داد. از نظر فیدلر، برای تعیین عواملی که وضع یا موقعیت را مشخص می‌کنند، سه بعد اقتضایی وجود دارد :
ـ رابطه رئیس و مرئوس : میزان اعتماد، اطمینان و احترامی ‌که زیردستان برای رهبر خود قائلند.
ـ ساختارکار: حدود یا میزانی که وظایف یا کارهائی که باید انجام شود، بر اساس آن تنظیم یا سازماندهی شده است.
ـ میزان قدرت رهبر: قدرت یا نفوذی که یک رهبر میتواند بر متغیرهایی چون عزل و نصب کارکنان، مقررات انضباطی، ارتقا و افزایش حقوق آنان اعمال کند.
فیدلر تلاش کرد تا مؤثرترین سبک رهبری ( کارگرایی یا رابطه گرایی ) را برای هر یک از هشت وضعیت معین کند. پس از بررسی مطالعات انجام شده در گذشته وتحلیل مطالعات جدید در زمینه رهبری چنین نتیجه می‌گیرد که: ۱ ـ رهبران کارگرا در وضعیت های گروهی که مطلوب یا نامطلوب برای رهبری است بهتر عمل می‌کنند و ۲ ـ رهبران رابطه گرا در وضعیت های گروهی که از مطلوبیت متوسط برای رهبری برخوردار است بهتر عمل می‌کنند (‌رضائیان، ۱۳۸۰، ص ۳۹۵ ).
از دیدگاه فیدلر، سبک یا شیوه رهبری فرد تغییر نمی‌کند. از این رو، تنها دو راه باقی می‌ماند که می‌توان به
آن وسیله عملکرد رهبری را بهبود بخشید. نخست آن که می‌توان رهبر را به گونه‌ای انتخاب کرد که در خور و مناسب وضع یا شرایط موجود باشد. راه دیگر این است که شرایط حاکم بر گروه را تغییر داد و آن را مناسب و در خور رهبر مربوطه کرد. برای انجام این کار می‌توان ساختار کاری را که باید انجام شود تغییر داد یا از میزان قدرتی که وی می‌تواند بر عوامل کنترل ( مثل کاهش حقوق، ارتقاء و اجرای مقررات انضباطی ) اعمال نماید، کاست یا آن را اضافه کرد، برای نمونه بر اساس الگوی فیدلر یک رهبر در گروه ۴ قرار گرفته است. اگر او میتوانست قدرت خود را افزایش دهد، در آن صورت قادر بود در گروه ۳ قرار گیرد و او در خور و مناسب شرایطی می‌شد که نتیجه عملکردش عالی باشد (رابینز، ۱۳۸۴، ص۶۵۶).
تئوری موقعیتی هرسی و بلانچارد
رهبری موقعیتی یک نظریه اقتضایی است که پیروان و زیردستان یک رهبر را مورد توجه قرار می‌دهد این تأکید بدان سبب است که موفقیت یا اثر بخشی یک رهبر در گرو این حقیقت است که این پیروان هستند که یک رهبر را می‌پذیرند یا رد می‌کنند. صرف نظر از آنچه رهبر انجام می‌دهد، میزان موفقیت او بستگی به چگونگی عمل پیروان دارد. روشی که هرسی و بلانچارد ارائه کرده اند مبتنی بر درجه رشد یا سطح آمادگی پیروان است. آمادگی بازتاب این امر است که یک پیرو تا چه حد تمایل و توانایی برای انجام یک وظیفه دارد. هرسی و بلانچارد چهار مرحله را در کسب این آمادگی مشخص کرده اند:
۱ ـ در این مرحله افراد نه مایلند و نه توانایی آن را دارند که مسئولیت انجام کاری را برعهده گیرند.
۲ ـ در مرحله دوم، افراد توانایی انجام کارها را ندارند ولی این آمادگی و تمایل را دارند که مسئولیت بپذیرند.
۳ ـ در این مرحله افراد توانایی انجام کار را دارند ولی نمی‌خواهند آنچه را که رهبر می‌گوید انجام دهند.
۴ ـ در مرحله چهارم افراد هم توانایی لازم را دارند و هم مایلند آنچه را که از آنان خواسته شده انجام دهند.
رهبری موقعیتی از همان دو بعد که فیدلر تعیین کرد استفاده می‌کند یعنی رفتار رهبر از نظر توجه به کار یا توجه به کارمند.
به هر حال، هرسی و بلانچارد از این هم یک گام پیش تر می‌نهند، یعنی هر بعد را در یکی از دو انتهای یک طیف قرار می‌دهند و سپس از ترکیب آن‌ها چهار شیوه خاص رهبری بوجود می‌آورند:
ـ دستور دهی ( توجه به کار زیاد ـ توجه به کارمند کم ). رهبر وظایف را تعریف می‌کند و به کارکنان می‌گوید که چه کاری را، چگونه، چه وقت و کجا انجام دهند. در این شیوه روی دستورالعمل ها تأکید زیادی می‌شود.
ـ قبولاندن ( توجه زیاد به کار ـ توجه زیاد به کارمند ). رهبر تا آشنایی بیشتر فرد با وظایفش هنوز هم دستور می‌دهد ولی توجه او به فرد بیشتر شده است.
ـ مشارکت ( توجه کم به کار ـ توجه زیاد به کارمند ). رهبر و پیرو در تصمیم گیری مشارکت می‌ورزند.
نقش اصلی رهبر تسریع در انجام کار و برقراری ارتباط است.
ـ نمایندگی دادن ( توجه کم به کار ـ توجه کم به کارمند ). در مورد کار و در زمینه حمایت از کارکنان، رهبرهیچ دستورالعمل و بخشنامه‌ای صادر نمی‌کند ( اعرابی، حمید رفیعی، اسراری ارشاد، ۱۳۸۲، ص ۳۴۹ ).
رفتار رهبر

• حداکثر فشار در این دما حدود ۲۱٫۷۲ در زمان حدود ۳۰ دقیقه بود که تغییر خاصی در فشار مشاهده نشد.

• دما ۳۰۰ درجه سانتی گراد:

• حداکثر فشار در این دما حدود ۲۱٫۷۵ در زمان حدود ۳۰ دقیقه بود که تغییر خاصی در فشار مشاهده نشد.

آزمایش سوم جذب و واجذب

در آزمایش سوم با فشار اولیه ۴۰٫۹۶ میلی بار گاز UF6 را بروی ۵ گرم نانو جاذب سدیم فلوریدی که دو بار فرایند واجذب بر روی آن انجام شده جذب می کنیم در جدول ۵-۹ داده های اولیه و نتایج جذب آمده است. در نمودار ۲-۲۱ تغییرات فشار بر حسب زمان در آزمایش جذب آورده شده است.
جدول ‏۲‑۸داده های جذب برای سدیم فلوریدی که دوبار واجذب شده

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نمودار ‏۲‑۲۱) تغییرات فشار UF6 برحسب زمان بر روی سدیم فلوریدی که دوبار واجذب شده.
آزمایش سوم واجذب:
نمودار ۲-۲۲ نتیجه فرایند واجذب UF6 بر روی نانو جاذب سدیم فلورید را نشان می دهد همانطور که از نمودار مشخص است در دمای ۲۰۰ درجه سانتی گراد بیشترین میزان واجذب بدست آمده است. و در دمای ۳۰۰ و۳۵۰ درجه سانتی گراد تغییر خاصی در فشار مشاهده نمی شود.
نمودار ‏۲‑۲۲) تغییرات فشار بر حسب زمان در فرایند واجذب UF6 از روی نانو جاذب سدیم فلورید در دمای ۲۰۰ درجه سانتی گراد

• دما ۳۰۰ درجه سانتی گراد:

• حداکثر فشار در این دما حدود۱۹٫۵۵ در زمان حدود ۱۵دقیقه بود که تغییر خاصی در فشار نداشت.

• دما ۳۵۰ درجه سانتی گراد:

• حداکثر فشار در این دما حدود ۱۹٫۵۸ در زمان حدود ۱۵دقیقه بود که تغییر خاصی در فشار نداشت.

آزمایش چهارم جذب و واجذب

آزمایش چهارم جذب:
در آزمایش چهارم با فشار اولیه ۴۰٫۹۶ میلی بار گاز UF6 را بروی ۵ گرم نانو جاذب سدیم فلوریدی که سه مرتبه فرایند واجذب بر روی آن انجام شده جذب می کنیم در جدول ۲-۱۰ داده های اولیه و نتایج جذب آمده است. در نمودار ۲-۲۲ تغییرات فشار بر حسب زمان در آزمایش جذب آورده شده است.
جدول ‏۲‑۹ جذب برای سدیم فلوریدی که سه مرتبه واجذب شده

نمودار ‏۲‑۲۳ ) تغییرات فشار UF6 برحسب زمان بر روی سدیم فلوریدی که سه مرتبه واجذب شده است.
آزمایش چهارم واجذب:
نمودار ۵-۲۳ نتیجه فرایند واجذب UF6 بر روی نانو جاذب سدیم فلورید را نشان می دهد همانطور که از نمودار مشخص است در دمای ۲۰۰ درجه سانتی گراد بیشترین میزان واجذب بدست آمده است. و در دمای ۳۰۰ و۴۰۰ درجه سانتی گراد تغییر خاصی در فشار مشاهده نمی شود.
نمودار ‏۲‑۲۴) تغییرات فشار بر حسب زمان در فرایند واجذب UF6 از روی نانو جاذب سدیم فلورید در دمای ۲۰۰ درجه سانتی گراد

• دما ۳۰۰ درجه سانتی گراد:

• تغییر خاصی در فشار مشاهده نشد.

• دما ۴۰۰ درجه سانتی گراد:

• تغییر خاصی در فشار مشاهده نشد.

• دما ۵۰۰ درجه سانتی گراد:

• تغییر خاصی در فشار مشاهده نشد. در این دما حدود ۳۰ دقیقه قرار گرفت و فشار در حد دهم میلی بار افزایش یافت بعد از خارج کردن سدیم فلوراید از ستون جذب رنگ آن تغییر کرده بود.

آزمایش پنجم جذب و واجذب

در آزمایش پنجم با فشار اولیه ۴۰٫۹۶ میلی بار گاز UF6 را بروی ۵ گرم نانو جاذب سدیم فلوریدی که چهار مرتبه فرایند واجذب بر روی آن انجام شده جذب می کنیم در جدول ۲-۱۱ داده های اولیه و نتایج جذب آمده است. در نمودار ۲-۲۵ تغییرات فشار بر حسب زمان در آزمایش جذب آورده شده است.
جدول ‏۲‑۱۰داده های جذب برای سدیم فلوریدی که چهار مرتبه واجذب شده
نمودار ‏۲‑۲۵) تغییرات فشار UF6 برحسب زمان بر روی سدیم فلوریدی که چهارمرتبه واجذب شده است.

نتایج آزمایشات جذب و واجذب متوالی

نتایج ۵ آزمایش ذکر شده برای جذب و واجذب متوالی در جدول ۲-۱۲ آورده شده است.
جدول ‏۲‑۱۱نتایج جذب و واجذب متوالی گاز UF6 بر روی نانوجاذب سدیم فلورید

جذب در دمای بالا:

همانطور که در بخش ۵-۳ توضیح داده شد دمای بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ درجه سانتی گراد بهترین دما جهت واجذب UF6 از روی نانو جاذب سدیم فلوراید است .
در طول فرایند واجذب این نگرانی وجود داشت که مقداری از UF6 در دماهای ذکر شده دوباره جذب سدیم فلوراید شود و در میزان گاز واجذب شده خطا ایجاد کند بنابراین بر آن شدیم که جذب را در دماهای بالا انجام دهیم و میزان خطای ذکر شده را محاسبه کنیم:
شرح آزمایش :
میزان ۵ گرم سدیم فلوراید در ستون جذب ریخته و به وسیله المنت دما را تا حدود ۲۵۰ درجه گرم می کنیم حدود ۳۰ دقیقه فرایند گرم کردن ادامه داشته تا مطمن شویم تمامی سامانه و به خصوص جاذب ها به دمای مورد نظر رسیده است. در این مرحله جاذب ها را در معرض ۴۰٫۹۶ گرم UF6 قرار داده و مشاهده شد که هیچ گونه جذبی در دمای ۲۵۰ درجه انجام نشد.
در مرحله بعد المنت خاموش و میزان کاهش احتمالی فشار با زمان و دما پایش شد.
نتیجه:
در دمای حدود ۱۶۵ درجه سانتی گراد جذب شروع و در دمای حدود ۱۲۰ درجه به بیشترین میزان خود رسید. بنابراین با این آزمایش نتیجه گرفتیم که در دمای بالای ۱۶۰ درجه، نگرانی جذب توام با واجذب وجود ندارد و در دماهای ۲۰۰ و ۲۵۰ درجه سانتی گراد( دماهای اصلی واجذب) هیچ گونه جذبی اتفاق نمی افتد.

فصل سوم:

نتایج و بحث

نتایج جذب سطحی

۱-۳- اهداف تحقیق
هدف اصلی بهینه کردن شرایط حذف پیوسته نیکل از فاضلاب با جاذب شلتوک برنج اصلاح شده به روش RSM می باشد و اهداف جزئی عبارتند از:
یافتن مقدار بهینه غلظت ورودی نیکل در فاضلاب
یافتن مقدار بهینه دبی ورودی فاضلاب در سیستم ستون
یافتن ارتفاع بهینه بستر
بررسی میزان راندمان فرایند جذب نیکل
۱-۴- نوآوری تحقیق
در سالهای گذشته آزمایشهای مختلفی انجام شده که در آنها از سیستم ستون برای حذف آلاینده ها استفاده گردیده است. همچنین آزمایشهایی نیز انجام شده که در آنها از روش RSM برای مدلسازی و یافتن شرایط بهینه آزمایش بهره گرفته شده است. اما تنها در یک تحقیق از هر دو روش فوق در انجام آزمایش استفاده شده است. این تحقیق برای حذف سرب از محلول های آبی توسط free and immobilized Aeromonos hydrophila انجام گرفته است (Hasan et al., 2009).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در این تحقیق از سیستم ستون و روش جذب سطحی برای حذف فلز نیکل از فاضلاب مصنوعی استفاده شده است. همچنین برای یافتن شرایط بهینه آزمایش و مدلسازی از روش RSM بهره گرفته شده است. این تحقیق در راستای تکمیل تحقیقات انجام گرفته توسط سولماز سعادت در سال ۱۳۹۱ انجام می شود (سعادت، ۱۳۹۱).
۱-۵-ساختار پایان نامه
این پایان نامه شامل شش بخش اصلی به شرح زیر می باشد:
در فصل اول در ابتدا کلیاتی در باره آلودگی زیست محیطی در اثر فلزات سنگین و روش های حذف و تصفیه آنها از محیط زیست و مزایا و معایب هر روش بیان شده است. پس از آن به تشریح ضرورت انجام تحقیق و اهداف آن پرداخته شده و در نهایت به بیان نوآوری تحقیق پرداخته شده است.
فصل دوم این پایان نامه شامل پیشینه و تئوری تحقیق است. در بخش پیشینه تحقیق قسمتی از تحقیقات انجام شده در زمینه انواع جاذب، سیستم ستون و روش پاسخ سطح بیان شده و تئوری تحقیق شامل تئوری روش پاسخ سطح و فرمول های آن و روش های محاسبه بازدهی جذب می باشد.
در فصل سوم مواد مورد استفاده و روش های انجام آزمایش ها به طور کامل توضیح داده شده است. فصل چهارم به بررسی نتایج حاصل از آزمایشها و نرم افزار Design Expert پرداخته است.
در فصل پنجم، نتیجه گیری کلی و پیشنهاداتی جهت انجام مطالعات بهتر، دقیق تر و کاراتر بیان شده است. پس از آن منابع و مراجع به کار گرفته شده در متن پایان نامه معرفی شده اند در ادامه شکل ها و جداولی در بخش پیوست آورده شده اند.
فصل دوم
۲- پیشینه و تئوری تحقیق
۲-۱- مقدمه
برای حذف فلزات سنگین از محلول های آبی روش های مختلفی مثل ترسیب، الکترودیالیز، اسمز معکوس و جذب سطحی وجود دارد. در روش جذب سطحی، از انواع مختلف جاذب استفاده می شود که امروزه استفاده از جاذب های طبیعی به دلیل دسترسی فراوان، قیمت مناسب و کارایی بالا بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه به بررسی تحقیقات انجام شده بر انواع مختلف جاذب پرداخته می شود. همچنین با توجه به موضوع تحقیق، مطالعه برخی پژوهش هایی که در زمینه انجام آزمایش ها به صورت پیوسته و به کمک روش پاسخ سطح به انجام رسیده اند، مورد توجه قرار می گیرد.
۲-۲- پیشینه تحقیق
۲-۲-۱- انواع جاذب
۲-۲-۱-۱- پوسته برنج
بیشترین مقدار جذب توسط پوسته برنج برای^۳-۱۰*۹۷/۵ مول بر لیتر آرسنیک به کمک ۱گرم جاذب فرآوری شده با ۰۱/۰ مول بر لیتر HNO₃ , HCl ,H₂SO₄ یا HClO₄ و در مدت ۵ دقیقه گزارش شده است (Nasir et al., 1998).
در سال ۲۰۰۸ نیز آزمایشاتی در سیستم پیوسته انجام شده و کاربرد پوسته برنج خام و پوسته برنج فرآوری شده با فسفات در حذف فلزات سنگین مانند سرب، مس، روی و منگنز از شیرابه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. در این تحقیق از ستونی با قطر داخلی ۵/۲ سانتی متر و ارتفاع بستر ۳۰ سانتی متر استفاده شد. با وجودیکه هر دو جاذب در حذف فلزات سنگین موفق بودند، اما پوسته برنج فرآوری شده با فسفات دارای ظرفیت و سرعت جذب دو برابر جاذب خام بود (Mohan & Sreelakshmi, 2008).
در سال ۱۳۸۷ تحقیقی بر روی حذف فلز کادمیوم بوسیله پوسته شلتوک اصلاح شده با بی کربنات سدیم انجام گرفت و اثر تغییر مولاریته بی کربنات سدیم بر افزایش ظرفیت پوسته شلتوک برای جذب کادمیوم در غلظت های پایین بررسی گردید. در این آزمایش حداکثر راندمان جذب ۱/۹۹% بوده که در pH برابر۶ و به کمک جاذب اصلاح شده با محلول ۳/۰ مولار بی کربنات سدیم بدست آمده است (شامحمدی حیدری و همکاران، ۱۳۸۷).
تحقیقات دیگری بر روی جذب فلزات سنگین با بهره گرفتن از جاذب شلتوک برنج انجام شده که نتایج آنها در جدول زیر آورده شده است (سعادت، ۱۳۹۱):
جدول ۲-۱- خلاصه نتایج تحقیقات صورت گرفته بر روی حذف فلزات سنگین مختلف به کمک پوسته برنج (سعادت، ۱۳۹۱)

در مسئله بازده انتقال حرارت در تجهیزاتی نظیر مبدل­های حرارتی، هدایت حرارتی سیال حامل انرژی و ضریب جا به ­جایی انتقال حرارت نقش اساسی را بر عهده‌دارند. سیالات متداول در انتقال حرارت و حامل انرژی در صنایع را معمولا سیالاتی نظیر آب، روغن­ها و اتیلن گلایکول تشکیل می­ دهند. با افزایش رقابت جهانی در زمینه صنایع مختلف و نقش انرژی در هزینه تولید، این صنایع به‌شدت به سمت توسعه سیالات پیشرفته و جدید با شاخص­ های حرارتی بالا پیش می­روند.
به‌خوبی مشخص است که فلزات در شکل جامد خود دارای ضریب هدایت گرمایی بسیار بالایی نسبت به سیالات هستند. به‌عنوان مثال ضریب هدایت گرمایی مس در دمای محیط حدود ۷۰۰ برابر آب و ۳۰۰۰ برابر روغن موتور است. از طرفی ضریب هدایت گرمایی مواد فلزی نیز بسیار بیشتر از هدایت گرمایی مواد غیرفلزی است. به همین دلیل، انتظار می­رود که سیالات حاوی ذرات جامد معلق فلزی یا اکسید فلزی دارای هدایت گرمایی بیشتری نسبت به سیالات خالص باشند.
در واقع در رابطه با نانوسیالات مطالعات، بررسی­ها و مدل‌سازی‌ها به سال­ها قبل برمی­گردد، به‌طوری‌که کار تئوری و نظری ماکسول^[۵۲] [۱۳] حدود ۱۰۰ سال پیش منتشر شده است. لیکن تا سال­های اخیر بررسی­ها برای ذراتی که دارای اندازه میلی‌متری یا میکرومتری بودند، صورت گرفته بود. در این اندازه­ها ذرات با مشکلات جدی ته‌نشینی سریع روبه­رو بودند. به این مشکل باید مسئله ایجاد سایش در مسیر جریان و افزایش افت فشار را نیز اضافه کرد. به‌علاوه برای سیستم­های میکرونی انتقال حرارت، این ذرات بسیار درشت بودند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فناوری جدید نانوتکنولوژی این امکان را فراهم آورده تا بتوان ذراتی با اندازه بسیار کوچک نانومتری تولید و فرآوری کرد. این پیشرفت سبب شد تا در سال ۱۹۹۳ فکر استفاده از نانوذرات فلزی را در داخل سیالات حامل انرژی نظیر آب و اتیلن گلایکول ایجاد و موضوع نانوسیال به‌عنوان موضوع جدید انتقال حرارت مطرح گردد. چوی^[۵۳] [۱۴] از بخش تکنولوژی انرژی آزمایشگاه ملی آرگون^[۵۴] آمریکا، در سال ۱۹۹۵ اولین بار موضوع نانوسیال را به‌عنوان محیط جدید انتقال حرارت مطرح کرد. نانوسیالات طبقه ­بندی جدیدی از سیالات انتقال حرارت هستند که از طریق معلق­سازی نانوذرات در درون سیالات معمولی و متداول انتقال حرارت که به‌عنوان سیال پایه شناخته می­شوند به دست می­آیند. پراکندگی نانوذرات درون سیال می ­تواند کاملا یا تقریبا همگن باشد. متوسط اندازه ذرات استفاده‌شده در نانوسیالات، کمتر از ۵۰ نانومتر است. با این وجود امروزه تحقیقات به این اندازه محدود نبوده و ذراتی با توزیع اندازه­ های مختلف در دامنه ۱ نانومتر تا ۱۰۰ نانومتر موردمطالعه قرار می­گیرند.با توسعه تحقیقات در زمینه نانوسیالات، امروزه نانوسیال را نه فقط از طریق افزودن نانوذرات فلزی، بلکه از طریق افزودن نانوذرات اکسیدهای فلزی یا نانولوله­های کربنی به یک سیال نظیر آب فقط هدایت گرمایی آن را تحت تاثیر قرار نداده بلکه سایر خواص فیزیکی نظیر ظرفیت گرمایی سیال نیز تحت تاثیر قرار می­گیرد. مجموعه تغییرات ایجادشده در خواص ترموفیزیکی سیال سبب می­ شود تا علاوه بر افزایش هدایت گرمایی در انتقال حرارت جا به ­جایی نیز شاهد افزایش چشمگیر ضریب انتقال حرارت باشیم.امروزه تحقیقات در زمینه نانوسیالات ابعاد بسیار گسترده­ای پیدا کرده است. از یک‌سو محققین در رابطه با افزایش هدایت گرمایی سیالات و افزایش انتقال حرارت، پیگیر ساخت و تهیه نانوسیالات با انواع نانوذرات و نانولوله­ها با توزیع اندازه­ های مختلف هستند، درحالی‌که برخی دیگر از محققین به بررسی مسئله پایداری و عدم ته­نشینی نانوذرات در طی فرایند انتقال حرارت و عدم کلوخه شدن یا مهاجرت آن‌ها می­پردازند.ذرات با مواد گوناگون و متعددی برای تهیه نانوسیالات استفاده می­شوند. در این‌ بین نانوذرات Fe، Au، Ag، SiC، TiO₂، CuOو Al₂O₃اغلب در تحقیقات مربوط به نانوسیالات به­کار رفته­اند.

شکل ۱-۳ ضریب هدایت گرمایی بعضی از مواد
ایجاد تغییرات در خواص رئولوژیکی سیال پایه با افزودن نانوذرات، بخشی از تلاش­ های محققین را به بررسی این موضوع معطوف داشته است و این در حالی است که محققین دیگر در حال تهیه و ساخت نانوسیالات هیبریدی پیشرفته، اعم از پلی نانوسیالات و نانوسیالات کاهش‌دهنده اصطکاک هستند. شیوه تهیه و فرآوری نانوسیال یا به‌عبارت‌دیگر نحوه معلق سازی ذرات جامد در سیال پایه و افزودن نانوذره به سیال پایه نیز یکی از حوزه ­های تحقیقاتی مهم در زمینه نانوسیالات است.
۱-۶-۲ مزایای نهان نانوسیال
فرایند انتقال حرارت و استفاده از مبدل­های حرارتی در اغلب صنایع کوچک و بزرگ وجود دارد. افزایش میزان انتقال حرارت و کارایی مبدل­های حرارتی به معنی صرفه‌جویی میلیون­ها دلار در هزینه­ های صنایع می­باشد. با رفتاری که نانوسیال از خود در زمینه انتقال حرارت نشان داده است، امید به چنین صرفه‌جویی در صنایع، به‌ویژه صنایع بزرگ بیشتر شده است. برخی از مزایا و قابلیت ­های نهان نانوسیالات به‌قرار زیر است:
الف- بهبود انتقال حرارت و پایداری
کاهش اندازه ذرات یک جامد که توأم با افزایش تعداد آن‌ها در واحد جرم است، منجر به افزایش سطح مخصوص می­ شود. به‌طوری‌که سطح مخصوص ذراتی با اندازه نانومتری در حدود ۱۰۰۰ برابر سطح مخصوص ذراتی با ابعاد میکرومتر است. با کاهش ذرات به حدود نانومتر درصد بیشتری از اتم­های آن در نزدیکی سطح قرار می­گیرد. سطح ذرات در انتقال حرارت مؤثر بوده و استفاده از نانوسیال به افزایش سطح انتقال حرارت منجر می­ شود. نانوذرات به کار گرفته‌شده یک سطح بسیار زیاد برای موضوع انتقال حرارت ایجاد می­ کند و همین عامل یک مزیت نهان برای نانوسیال است. مقایسه سطح ایجادشده برای انتقال حرارت در نانوذرات با سطح پودرهای متداول میکرومتری بیانگر توانایی و قابلیت زیاد نانوذرات در افزایش انتقال حرارت و ایجاد سوسپانسیون پایدار است. لازم به ذکر است یکی از مشکلات افزودن ذرات به‌اندازه میکرو به سیال پایه ته‌نشینی سریع آن‌ها است که با کاهش اندازه به مقیاس نانو تا حدود زیادی مرتفع می­ شود.
ب- کاهش توان لازم برای پمپاژ سیال
در سیالات متداول حامل انرژی، افزایش میزان انتقال حرارت جا به ­جایی مستلزم افزایش سرعت سیال برای بالا رفتن عدد رینولدز و به‌تبع آن عدد ناسلت و درنتیجه ضریب انتقال حرارت جا به ­جایی است. این افزایش سرعت در درون تجهیزات به‌نوبه خود، مستلزم افزایش توان مصرفی پمپ است. اما اگر نانوسیال برای انتقال حرارت بکار گرفته شود، در یک سرعت مشخص و معین افزایش انتقال حرارت ناشی از افزایش ضریب هدایت گرمایی سیال خواهد بود. به‌عنوان مثال افزایش انتقال حرارت به میزان دو برابر، با بهره گرفتن از سیال پایه، نیازمند افزایش توان پمپاژ به حدود ۱۰ برابر است. درحالی‌که اگر نانو ذرات به سیال پایه افزوده‌شده و ضریب هدایت گرمایی نانوسیال حاصل حدود ۳ برابر سیال پایه شود، بدون نیاز به افزایش پمپاژ می­توان به همان دو برابر افزایش در انتقال حرارت دست پیدا کرد. بنابراین کاهش هزینه انرژی و کاهش توان مصرفی پمپ­ها، از دیگر مزایای نانوسیالات است.
ج- کاهش گرفتگی و انسداد مجاری
ایده افزایش انتقال حرارت با بهره گرفتن از افزودن ذرات به یک سیال پایه قدمتی نزدیک به صد سال دارد. لیکن ذراتی که در تحقیقات قدیمی به سیالات افزوده می­شد دارای اندازه­ های میکرومتری بودند. این ذرات پایداری لازم در سوسپانسیون را نداشته و به سرعت ته‌نشین شدند. همین امر سبب می‌شد که مجاری عبور سیال به سرعت مسدود شوند. درحالی‌که ذرات با اندازه نانو، ‌تشکیل سوسپانسیون­های بسیار پایدارتری داده و پایین بودن سرعت ته‌نشینی آن‌ها سبب می­ شود تا مشکل گرفتگی و انسداد مجاری به حداقل برسد. از طرفی بزرگی ذرات میکرومتری سبب می‌شود تا نتوان از آن‌ها در مجاری میکروکانال­ها استفاده کرد. درحالی‌که اندازه نانویی ذرات این امکان را می­دهد تا از نانوسیال بتوان در میکروکانال­ها نیز استفاده کرد.
د- کاهش اندازه سیستم­های انتقال حرارت
با توجه به قابلیتی که نانوسیال از خود در افزایش انتقال حرارت نشان داده است، ‌برای انتقال یک مقدار مشخص حرارت، مبدل­های حرارتی لازم وقتی‌که از نانوسیال به‌جای سیال معمولی برای انتقال حرارت استفاده شود، ‌از حجم و اندازه کوچک­تری برخوردار خواهند شد.
هـ- کاهش هزینه­ها
به دلیل کاهش توان مصرفی پمپ­های انتقال سیال از طرفی و کاهش اندازه و وزن تجهیزات انتقال حرارت از طرف دیگر، با به‌کارگیری نانوسیال صرفه­جویی قابل‌ملاحظه‌ای در هزینه­ های سرمایه ­گذاری و عملیاتی واحدهای صنعتی ایجاد می­ شود.

۱-۶-۳ تهیه نانوسیال

طرز تهیه نانوسیال اولین قدم کلیدی در کاربردی کردن این مفهوم برای تغییر بازده انتقال حرارت است. تهیه نانوسیال را که از طریق افزودن نانوذرات به سیال پایه صورت می­گیرد، نباید مانند یک اختلاط ساده جامد-مایع در نظر گرفت. زیرا تهیه نانوسیال مستلزم ایجاد شرایط خاص و ویژه­ای است. برخی از این شرایط خاص عبارت‌اند از یکنواخت بودن سوسپانسیون، پایدار بودن سوسپانسیون، توده­ای شدن کم ذرات و عدم‌تغییر ماهیت شیمیایی سیال. برای رسیدن به چنین خواص ویژه­ای از راهکارهای مختلف استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال از تغییر pH محلول سوسپانسیون، استفاده از مواد فعال سطحی، استفاده از مواد پراکنده ساز و ضد انعقاد ذرات و یا ارتعاشات برای رسیدن به ویژگی­های مذکور می­توان استفاده کرد. تمام این روش­ها منجر به تغییر خواص سطحی ذرات معلق شده می‌شوند و سبب تشکیل کلاسترهای ذرات جهت ایجاد یک سوسپانسیون پایدار می­شوند. با در نظر گرفتن ملاحظات ذکرشده، شیوه ­های تهیه نانوسیال به دو روش تقسیم می‌شود:
الف- روش تهیه یک مرحله­ ای
ب- روش تهیه دو مرحله­ ای
در روش یک مرحله­ ای، ذرات موردنظر به‌طور مستقیم در درون سیال تهیه و پراکنده می‌شود. به‌عنوان مثال برای تهیه نانوذرات فلزی درون یک سیال، بخار فلز مستقیم به درون سیال پایه هدایت می‌شود تا به شکل نانو ذرات کندانس شود. این روش تهیه نانوسیال به روش پایین به بالا^[۵۵] نیز معروف است. این روش، روش مناسبی برای تولید نانوسیالات فلزی است. در این روش تهیه نانوسیال، سطح نانوذرات در معرض شرایط نامطلوبی قرار نگرفته و پوشش ­های ناخواسته­ای روی آن‌ها تشکیل نمی­ شود. به همین دلیل نانوذرات تهیه‌شده از این طریق بسیار تمیز است و این مزیت روش یک مرحله­ ای به دلیل فرمول­بندی نانوسیال است. تهیه نانوسیال با این روش اغلب همراه با مقدار متراکم شدن و تجمع ذرات در درون سیال است. روش یک مرحله­ ای تهیه نانوسیال به دلیل فنی اغلب کمتر مورد استفاده محققین قرار گرفته است، در عوض در اغلب کارهای تحقیقاتی، محققین در گزارش­های خود به استفاده از روش دومرحله‌ای جهت تهیه نانوسیال اشاره‌کرده‌اند. این به علت آسان­تر بودن فرمول­بندی نانوسیال با نانوپودرهای آماده و خریداری شده است.
در روش دو مرحله­ ای برای تهیه نانوسیال، از انواع پودرها با اندازه­ های مختلف به‌راحتی می­توان استفاده کرد، مسئله­ای که در روش یک مرحله­ ای با مشکلات بیشتری همراه است. در این روش، ابتدا نانوذره موردنظر یا نانولوله موردنظر تهیه‌شده و سپس به سیال پایه افزوده می‌شود. به نظر می‌رسد که این روش با توجه به این‌که می­توان نانو­ذرات و نانو­لوله­ها را بیشتر و اغلب آسان­تر از روش یک مرحله­ ای تهیه کرد، اقتصادی بوده و برای کاربردهای صنعتی بهتر باشد. در روش دو مرحله­ ای نیز باید مسئله کلوخه شدن و توده­ای شدن و نیز چسبندگی نانوذرات را در نظر گرفت. شکستن وضیعت توده­ای ذرات و برگرداندن آن به وضعیت اولیه از اقدامات اساسی است که در تهیه نانوسیال باید صورت بگیرد. چراکه اندازه و توزیع ذرات در داخل سیال مهم‌ترین نقش را در تعیین رفتار حرارتی و هیدرولیکی بر عهده دارد. روش دو مرحله­ ای شیوه­ای مناسب برای تهیه نانوسیالات اکسیدی می­باشد. تجهیزات مختلفی را برای پراکنده­سازی نانوذرات در درون سیال می­توان به کار برد. ازجمله این تجهیزات حمام ماورای صوت، همزن مغناطیسی، همزن با توان برشی بالا و هموژنایزر می­باشند. زمان فرآوری نانوسیال و شدت همزن تاثیر مهمی بر پراکندگی نانوذرات در درون سیال پایه دارند. پیوند­های ضعیف ایجادشده در بین ذرات توده­ای شده با اعمال نیرو شکسته می­ شود بااین‌حال نانوذرات به‌شدت متمایل به توده­ای شدن مجدد هستند. یکی از دلایل این مسئله نیروی واندروالس می­باشد. نانوذراتی که به روش یک مرحله­ ای و یا به روش دومرحله­ای تهیه می­شوند باید تا حد ممکن پایدار بوده و ذرات پراکنده‌شده در سیال تجمع پیدا نکرده و کلوخه و ته­نشین نشوند. برای رسیدن به چنین وضعیت پایداری باید مسئله پایدارسازی تعلیق نانوذرات در سیال موردتوجه قرار بگیرد.
۱-۶-۴ خواص ترموفیزیکی نانوسیالات
در تحلیل انتقال حرارت جا به ­جایی در نانوسیالات، تعیین دقیق خواص ترموفیزیکی مسئله‌ای کلیدی است. محاسبه چگالی و گرمای ویژه نانوسیالات به صورت مستقیم قابل‌دستیابی است اما در رابطه با لزجت و ضریب هدایت حرارتی، در نتایج آزمایشگاهی و هم مدل‌های تئوریک موجود تناقض­های آشکاری در مقالات وجود داشته و روابط متعددی ارائه شده است.

۱-۶-۴-۱ چگالی

چگالی نانوسیالات به‌وسیله تعریف زیر قابل تعیین است. [۱۵].

که در اینجا  کسر حجمی ذره و اندیس nf، f و pبه ترتیب بیانگر نانوسیال، سیال پایه و ذره هستند. پاک و چو^[۵۶] [۱۵] به‌طور تجربی نشان دادند که معادله بالا یک تعریف دقیق چگالی نانوسیالات است.

۱-۶-۴-۲ گرمای ویژه

دو تعریف زیر برای تعیین گرمای ویژه نانوسیالات وجود دارد. [۱۶].