البته این مورد درباره‌ی هر فاعل وجودی که خود واسطه بین حق و دیگر انیات باشد نیز صادق می باشد؛ چنان که صدرا در مورد عقول فعال آن‌ها را نیز، هم واسطه در صدور موجودات از حق و هم واسطه در رجوع آن‌ها به واجب دانسته است. باید توجه نمود که علیت و تاثیر این وسایط در سلسله‌ی مراتب هستی، به معنای علیت حقیقی و ایجادی نیست، چرا که آن‌ها به منزله‌ی اشعات انوار حق‌اند نه موجود مستقل و به تعبیر صدرا این عقول و وسایط به وجود حق موجوداند نه به ایجاد و بقای او باقی‌اند نه ابقای او. ^[۵۸] (ملاصدرا، ۱۳۸۲ الف، ج۹، ص ۱۹۱)
در پایان باید به این نکته توجه نمود که بنا به تصریح یثربی، مسئله‌ی قوس صعود و نزول را ابن‌سینا در هر سه اثر بزرگ فلسفی خود مطرح کرده است اما در هر سه اثر این موضوع مهم و اساسی مورد شرح و تفسیر و اثبات و استدلال قرار نگرفته، اگرچه توجیه مختصری درباره‌ی قوس نزول مطرح شده اما در مورد قوس صعود هیچ‌گونه تفسیر و تبینی ارائه نمی‌گردد. بنا به گفته‌ی او، ابن‌سینا در شفا و نجات، قوس نزولی را براساس ضعف تدریجی وجود در ترتب علی و معلولی توجیه می‌کند اما در اشارات که آخرین اثر اوست حتی این توجیه را نیز مطرح نمی‌کند. (یثربی ۱۳۸۷، ص ۳۳۳)
البته مسئله‌ی نزول و تنزل وجود یک مسئله‌ی اشراقی و عرفانی است، چنان‌که قوس صعودی وجود نیز فقط با مبانی عرفانی قابل تفسیر و قبول است. (همان، ص ۳۳۴ )
ب) فیض و صدور کثرت از وحدت
ملاصدرا برای پاسخ به مسئله‌ی چگونگی پیدایش کثیر از واحد تلاش کرد علاوه بر فهم آراء حکیمان مشائی و اشراقی، آراء عرفا را نیز بفهمد و با درک عمیقی از آراء دانشوران مختلف که با روش‌های مختلفی در صدد حل این مسئله برآمده‌اند، نظر نهایی خویش را تدوین نماید. دیدگاه نهایی صدرا در بحث پیدایش کثیر از واحد دیدگاه عرفانی اوست که طبق مسلک عرفا وجود منبسط را به عنوان صادر اول معرفی می‌کند. برای تبیین این مسئله، در این قسمت ابتدا به شیوه‌ی تقریر صدرا از قاعده‌ی الواحد و استفاده‌ای که از آن در باب نظریه‌ی فیض به عمل آمده می‌پردازیم و سپس به تأثرات وی از عرفا در بحث نظام فیض اشاره کرده و دیدگاه نهایی او را در این زمینه بیان خواهیم کرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

قاعده‌ی الواحد
نفی صدور کثیر از واحد، که قاعده‌ی الواحد نامیده می‌شود، جایگاه مهمی در امور عامه و الهیات به معنای اخص دارد. این قاعده ابتدا در مباحث علی و معلولی در بخش امور عامه اثبات می‌شود و ثمره‌ی عملی آن در الهیات به معنای اخص و در قلمرو علیت فاعلی واجب، یعنی در بحث فیض به کار گرفته می‌شود. (جوادی آملی، ۱۳۷۶، ب ۳، ج۲ ، ص۳۸۷)
صدرا این قاعده را که میراث به جای مانده مشایین است به تفصیل بیان کرده است و در پاسخ‌گویی اعتراضات و تثبیت مبانی این اصل مهم فلسفی پرداخته است. (ملاصدرا، ۱۳۸۰، ج۲، ص ۲۱۸-۲۲۳، ج ۷، ص۲۶۱-۳۰۹)
صدرا معتقد است که انکار این قاعده سبب بسته شدن باب حکمت می‌شود وی در این باره می‌گوید: « […] انَّ المعاندین لاهل الحقّ جحدوا هذا الاصل اشدّ جحود کیلا ینفتح علی أحد باب الحکمه […].»^[۵۹] (همان، ص ۲۷۲)
صدرالمتالهین هر چند این قاعده را از فطریات طبع سلیم می‌داند، چنان که ابن‌سینا هم به بداهت یا قریب به بدیهی بودن آن اقرار کرده اما به اثبات آن می‌پردازد. وی در این زمینه معتقد است که علت انکار این قاعده از سوی کسانی چون فخررازی ناشی از تصور ناصحیح مبادی تصوری این قاعده است. (همان، ج ۷، ص ۲۷۲؛ ج ۲، ص۲۲۰) بدین جهت وی قبل از اثبات قاعده‌ی مزبور به تبیین مقدمات آن می‌پردازد. (همان، ج ۷ ، ص ۲۶۱) که به جهت اطاله‌ی کلام از ذکر آن صرف‌نظر می‌کنیم و به ذکر برهان قاعده می‌پردازیم.
غیر از برهان تنبیهی مشهوری که از شیخ الرئیس در اشارات نقل شده و قبلاً بدان اشاره شد برهانی دیگر که در این مقام ارائه شده برهانی است که صدرا آن را در اسفار از طریق قاعده سنخیت و تناسب بین علت و معلول در قاعده‌ی الواحد مطرح کرده است. (همان، ج۲، ص ۲۱۸)
طبق مفاد قاعده‌ی الواحد، صدور کثیر از واحد و یا مرکب از بسیط ممتنع است و اگر فاعل دارای در خصوصیت وحدت و بساطت باشد، لزوماً یک معلول بسیط از او سر خواهد زد. هر گاه این قاعده در باب ذات باری تعالی به کار رود، مراد از بسیط این خواهد بود که اولاً هیچ یک از انحاء ترکیب در او وجود نداشته باشد و چون واجب الوجود بسیط الحقیقه است لذا از هرگونه ترکیبی که قابل فرض باشد منزه است، و اگر یکی از اقسام ترکیب در وجود او راه یابد، مقوله‌ی نیازمندی به وادی مقدس الهی راه خواهد یافت که امری محال است و ثانیاً فاعلیت و مصدریت او عین ذاتش باشد و زائد بر آن نباشد به طوری که یک حیث ذات و هویتش باشد و حیث دیگرش مبدئیت، علیت و فاعلیت او باشد، مثل انسان نویسنده که اصل هویت و تمام واقعیت او یک چیز است و حیثیت نویسندگی او نیز چیز دیگر، علیت خداوند نسبت به ماسوای عین ذات اوست و بنابراین ذات حق تعالی بسیط الحقیقه است و از جمیع انحاء کثرت مبری است. اگر از فاعلی که بسیط باشد و فاعلیت او عین ذاتش باشد، دو شیء متفاوت سرزند، به حکم اصل سنخیت، که از قواعد مهم فلسفی است، آن امر بسیط دارای حیثیات متعدد خواهد شد، چرا که تعدد معلول به تعدد علت سرایت می‌کند و باید در علت، حیثیتی متناسب با هر معلول باشد تا آن معلو
ل صادر شود. (ملاصدرا، ۱۳۸۰، ج ۲، ص ۲۱۸-۲۱۹)
صورت تلخیص شده برهان چنین است: طبق قاعده‌ی سنخیت بین علت و معلول باید علت آن‌چه را به معلول می‌دهد به صورت کامل‌تری داشته باشد. اکنون اگر فرض کنیم که علتی دارای یک سنخ از کمالات وجودی باشد طبعاً معلول از او صادر می‌شود که مرتبه‌ی نازل‌تری از همان کمال را دارا باشد نه کمال دیگری را. و اگر فرض کنیم دو معلول مختلف از او صادر شوند که هر کدام دارای سنخ خاصی از کمال باشند براساس قاعده‌ی یاد شده باید علت هم دارای دو سنخ از کمال باشد در صورتی که فرض، این بود که تنها دارای یک سنخ از کمالات وجودی است. (مصباح، ۱۳۸۸، ج۲، ص۷۲)
ذکر چند نکته در جلوگیری از اشتباه در موارد کاربرد قاعده‌ی الواحد ضروری است:

1. 1. صدور دو شیء که با هم معیت بالطبع خداوند از ذات واحد بسیط جایز است، یعنی اگر دو شیء در طول هم باشند و یا ضرورت بالقیاس با هم نداشته باشند می‌توانند از واحد محض و بسیط الحقیقه صادر شوند. (جوادی آملی، ۱۳۷۶، ب ۳ ، ج۲، ص۳۹۰)

1. 1. اگر دو شیء در عرض هم باشند، اما دارای معنای جامعی باشند و خصوصیات فردی آن‌ها از علت صادر نشده باشند، بلکه معنای جامع آن‌ها از علت صادر شده باشد، صدور آن معنای جامع نیز محل بحث نیست، زیرا در این حالت بیش از یک شیء از علت واحد بسیط صادر نشده است. (همان)

1. 1. این قاعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی با توحید افعالی که مفاد قاعده‌ی «لاموثر فی الوجود الا الله» است، منافاتی ندارد، چرا که قاعده‌ی الواحد کار بی‌واسطه الهی را واحد می‌داند و این امر منافاتی با این وجود که کار باواسطه خداوند کثیر باشد؛ یعنی موجودات باواسطه از واجب صادر شده باشند ندارد. (همان، ص۴۲۵)

1. 1. بین قاعده‌ی الواحد و سنخیت علت و معلول، عموم و خصوص مطلق است. سنخیت از مراتب علیت است، اعم از آن که علت بسیط یا مرکب، واحد و یا کثیر باشد و لکن قاعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی الواحد مختص به جایی است که اولاً: علت فاعلی باشد. ثانیاً: علت واحد و بسیط باشد. (همان، ص ۴۲۸)

تأثرات ملاصدرا از عرفا در بحث نظام فیض و معرفی وجود منبسط به عنوان صادر اول
از نظر عرفا اولین صادر، وجود عام و منبسط است که جامع جمیع مراتب عوالم امکانی است و به نحو جمعی بر همه‌ی مراتب امکانی احاطه دارد و در عین حال مبری از صدور و نقایص همه‌ی آن‌هاست، و به نحو بساطت و بدون تفرق و تشتت، واجد همه‌ی آن‌هاست و بر همه‌ی وجودات امکانیه که مادون او هستند محیط است، و فقط واجب الوجود است که بر وجود منبسط و بر همه‌ی موجودات احاطه دارد.
از نظر عرفا وجود منبسط لابشرط است، اما چون مقید به قید اطلاق است، لذا لا بشرط قسمی است نه لابشرط مقسمی، و چون هر لابشرط هم در بشرط شیء متحقق است و هم در بشرط لا، لذا فاقد هیچ یک از تحصلات، فعلیات و کمالات وجودهای امکانی نیست بلکه به نحو بساطت و با قوت و به نهج شرافت واجد جمیع کمالات مادون خود می‌باشد و جهت این جامعیت، مبدئیت و علیت و اقتضا او نسبت به مادون خود است چون او مبدأ بی‌واسطه یا با‌واسطه‌ی همه‌ی وجودات و کمالات است و معطی کمال نمی‌تواند فاقد آن باشد. (خادمی، ۱۳۸۴، مقاله: چگونگی پیدایش کثیر از واحد از نظر عرفا، ص ۲۴-۲۵)
صدرا نیز با عنایت به مسلک عرفا و نیز با توجه به مبادی خود در باب تشکیک مراتب وجودی هر چند در مباحث تعلیمی و رسمی از عقل اول به عنوان صادر اول یاد کرده اما در نهایت، وجود منبسط را به عنوان اولین صادر از حق معرفی کرده است. (رحیمیان، ۱۳۸۱، ص۲۰۲)
وجود منبسط و خصوصیت آن
مهم‌ترین کاربرد قاعده‌ی الواحد در تبیین کیفیت صدور عالم متکثر از ذات اقدس اله است گفتیم که به نظر صدرا ذات باری تعالی از هرگونه ترکیب و کثرت مبری و معری است و بسیط و واحد از جمیع جهات می باشد و چون واحد از جمیع جهات است از او تنها یک چیز به عنوان صادر اول، صادر می گردد و از آن‌جا که صدرا قائل به اصالت وجود است، این معلول او را که از ذات حق صادر شده «وجود» می‌داند.
اعتقاد صدرا این است که وجود دارای مراتبی است که عبارت‌اند از:

1. 1. وجودی که به هیچ نحو تعلق به غیر ندارد و مقید به هیچ قید خاصی نیست. این وجود در واقع مبدأ پیدایش کل نظام هستی است و همه‌ی موجودات وامدار هستی او هستند.

1. 1. وجودی که به نحوی تعلق به غیر دارد مقید به قید یا قیودی است و تمام موجودات از قبیل عقول، نفوس، طبایع مواد و اجسام در این رتبه قرار می‌گیرند.

1. 1. قسم سوم وجودی است که حد واسط بین رتبه حضرت حق و ممکناتی است که از استقلال در وجود بی‌بهره هستند. و این قسم سوم در واقع همان وجود منبسط و عام است که عرفا از آن به «نفس رحمانی» تعبیر می‌کنند و همین وجود است که صادر اول است و اصل جهان است و حیات و نورش در جمیع آسمان‌ها و زمین به میزان مراتب وجودشان سریان دارد. (ملاصدرا، ۱۳۸۲ ب، ص۹۱-۹۲، ۱۳۶۳ الف، ص۴۰-۴۱)

صدرا بعد از ذکر مراتب مذکور، در کتاب شواهد الربوبیه، به کلامی از عرفا استشهاد می‌کند که در آن به این مراتب سه گانه اشاره شده است. عین عبارت صدرا در این زمینه چنین است: «و إلی هذه المراتب وقعت الإشاره فی کلام بعض العرفاء حیث قال: «اذ الوجود الحق هو الله، و الوجود المطلق فعله، و الوجود المقید اثره» و المراد من الأثر نفس الماهیات، إذ هی بمنزله القیود للوجودات الخاصه؛ و هی لیست بمجعوله الا بالعرض، و لهذا یقال لها «الآثار» دون الأفعال. (همان، ص۹۲)
در کلمات بعضی از عرفا بدین مراتب سه گانه اشاره شده است و چنین گفته‌اند که (وجود دارای سه مرتبه است) مرتبه‌ی اول، وجود حق و مرتبه‌ی دوم وجود مطلق که فعل اوست و مرتبه‌ی سوم، وجود مقید که اثر اوست و مقصود از اثر، ماهیات است زیرا ماهیات به منزله‌ی قیودند برای وجودات خاصه و ماهیات مجعول نیستند مگر بالعرض و به تبع جعل وجود و بدین جهت به آن‌ها گفته می‌شود «آثار» نه افعال.
ملاصدرا در بحث علیت اسفار اربعه نیز همین مراتب سه گانه را ذکر کرده است: مرتبه‌ی اول وجود صرفی است که وجودش هیچ تعلقی به غیر ندارد؛ مرتبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی دوم موجود متعلق به غیر است؛ مرتبه‌ی سوم همان وجود منبسط است. (ملاصدرا، ۱۳۸۰، ج۲، ص۳۴۶-۳۴۸) این وجود منبسط تجلی اول ذات واجب و ساری در کلیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی موجودات است به این جهت باری‌تعالی می‌فرماید: «نیست امر ما یعنی صدور عالم به جز یکی» بنابراین، حکما و عرفا، در معرفی وجود منبسط آن را چنین توصیف کرده‌اند:
۱- ذاتاً واحد است، وحدتی سازگار با کثرت؛ ۲- کثیر است اما نه کثرت عرضی که با الحاق اموری خارجی به آن حاصل شده باشد، بلکه کثرتی ذاتی؛ ۳- هیچ ماهیتی ندارد: نه عقل است، نه انسان است، نه جسم و نه هیچ شیء دیگری؛ ۴- در درون خود همه‌ی ماهیات و خصوصیات همه‌ی اشیاء را داراست، به طوری که با عقل عقل است، با انسان انسان، با جسم جسم، با حادث حادث و … از همین رو آن را «منبسط» می‌گویند و گاهی به آن «وجود ساری» در اشیاء یا «وجود کلی» گفته می‌شود. اما نه به این معنا که بر همه‌ی اشیاء صادق است تا از سنخ مفاهیم کلی و عام باشد، بلکه به این معنا که به مقتضای کثرت ذاتی دارد که دارای مراتبی است به طوری که مرتبه‌ای از آن عقل است، مرتبه‌ای انسان، مرتبه‌ای ودرخت، مرتبه‌ای جسم و هکذا. (عبودیت، ۱۳۸۵، ج۱، ص۲۴۳-۲۴۴)
توضیح این‌که صدرا وجود منبسط را یک حقیقت واحد و ذومراتب و مشکک در نظر می‌گیرد، او معتقد است که این معلول واحد که از ذات حق افاضه شده خود رقیقه‌ی وجود ضعیف شده از وجود حق تبارک و تعالی می‌باشد. به عقیده‌ی صدرا این وجود حاصله از ذات حق تنزل پیدا می‌کند و در هر بار که تنزل می‌یابد از درجه‌ی تجرد کمال و وحدت آن کاسته می‌شود تا این‌که این وجود در اثر تنزل به مرتبه‌ای می‌رسد که از حالت تجرد خارج شده و به وجود مادی تبدیل می‌‌گردد و هنگامی‌که این وجود مجرد به موجودی مادی تبدیل شد کثرت نیز به دلیل مادی بودن ظاهر می‌شود. عین عبارات صدرا در این باب چنین است:
لعلک إن کنت اهلا لتلقی الاسرار الالحقیه و المعارف الحقه لتیقنّت و تحقّقت ان کل قوه و کمال و هیأه و جمال و توجد فی هذا العالم الادنی فانها بالحقیقه، ضلال و تمثالات لما فی العالم الاعلی انما تنزلت و تکدرت و تجرمت بعد ما کانت نقیه صافیه مقدسه عن النقص و الشین، مجرده عن الکدوره و الرین، متعالیه عن الافه و القصور و الخلل و الفتور و الهلاک والدثور، بل جمیع الکائنات و ذوات الموجودات آثار و انوار للوجود الحقیقی. (ملاصدرا، ۱۳۸۰، ج۲، ص ۷۲)
بدین ترتیب به عقیده‌ی صدرا یک موجود از ذات حق صادر می‌شود که نحوه‌ای از وجود می‌باشد و با تمام اختلاف درجات و مراتبی که دارد به منزله‌ی یک موجود واحدی است به طوری‌ که آیه‌ی «وما امرنا الا واحده» (قمر (۵۴)، آیه‌ی ۵۰) به آن اشاره دارد و طبق آیه‌ی مزبور، آن امر واحد همان وجود منبسط است که جز به تکثر موضوعات و مستفیض‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها تکثر نمی‌پذیرد و این کلمه‌ی الهی همه‌ی کلمات خداوند را شامل می‌شود و صدور و آفرینش آن به منزله‌ی صدور و آفرینش همه‌ی مخلوقات و موجودات می‌باشد. (جوادی آملی، ۱۳۷۶، ب۳، ج۲، ص۴۳۱) این فیض منبسط حقیقت بسیط سرمدی و ابدی است و انقطاع و محدودیتی نسبت به مخلوقات ندارد و این ذهن است که مراتب مختلف آن را منفک از یکدیگر لحاظ می‌کند مقطعی از آن طبیعت، مقطعی دیگر را برزخ و بخشی دیگر را قیامت می‌نامد. (همان، ص۴۲۹ و ۴۳۰)
لازم به ذکر است که در لسان عرفا نیز از وجود منبسط به «فیض سازی حق» و «فیض مقدس» و«رحمت واسعه» و «رقّ منشور» و «نفس رحمانی» و غیر این‌ها از القاب شامخه تعبیر شده است.(لاهیجی، شرح مشاعر۱۳۷۶، ص۳۶) البته اصطلاح فیض منبسط و نفس رحمانی و یا حق مخلوق از قرآن به عرفان و از عرفان به برهان و فلسفه راه یافته است. (جوادی آملی،۱۳۷۶، ب۵، ج۲،ص۴۹)
چگونگی شمول و سریان وجود منبسط در ممکنات
گفتیم که وجود منبسط بر همه‌ی اعیان و مقیدات منبسط و گسترده است و هیچ نوع تقیدی به نوع یا فرد خاصی از ماهیت ندارد و در واقع همه‌ی ممکنات را شامل می‌شود، اما باید بدانیم که عموم و انبساط در وجود منبسط، به چه نحوی است، که برای فهم را این مطلب ضروری است بدانیم که شمول وجود به دو نحو می تواند مطرح باشد:

1. 1. شمول مفهومی: عبارت است از صدق مفهوم عرضی وجود بر کلیه‌ی مقولات متباینه. ۲- شمول خارجی: عبارت است از ظهور و تجلی و انبساط آن حقیقت در مراتب یا مظاهر مختلفه. (آشتیانی، ۱۳۸۲، ص۷۲-۷۳) با توجه به مطلب فوق باید بدانیم که عموم و انبساط در وجود منبسط، به نحو عموم و صدق بر مصادیق کثیره است، زیرا کلی مفهومی، یک امر مبهم و ذهنی است که در تحصل وجود خود، به انضمام اموری زاید محتاج است، در حالی که وجود منبسط عین تحقق و محض تحصل است.^[۶۰] بنابراین این نوع شمول نمی‌تواند از سنخ شمول ماهوی یعنی صدق مفهوم کلی بر جزئیات باشد زیرا حوزه‌ی وجود که حوزه‌ی وجدان و کمال است، از حوزه‌ی ماهیت که مربوط به نقص و ضعف و قصور مرتبه‌ی موجود است کاملاً منفک از یکدیگر است (همان) به عبارت دیگر، عموم و شمول وجود منبسط به نحو شمول کلی بر جزئیات نیست تا لزوماً مبهم باشد و در تشخص محتاج آن‌ها شود بلکه این نوع شمول به نحو « تجلی»، «انبساط و ظهور» است که وجهش را تنها عارفان درک می‌کنند (سریان مجهول الکنه) و همین امر می‌رساند که منشأ اصلی اعتقاد به وجود منبسط، شهود عرفانی و وجدانی است. صدرا در شواهد الربوبیه به این مطلب اشاره کرده و می‌نویسد: « ان شمول الوجود للأشیاء لیس کشمول الکلی للجزئیات – کما اشرنا إلیه – بل شموله من باب الانبساط و السریان علی هیاکل الموجودات سریاناً مجهول التصور.» (ملاصدرا، ۱۳۸۲ب، ص۱۰؛ بی‌تا، ص۱۵)

یعنی شمول وجود بر اشیاء از قبیل شمول کلی بر جزئیات خود نیست بلکه شمول او بر کلیه‌ی اشیاء به طریق انبساط و سریان و ظهور در هیاکل ماهیات (یعنی کلیه‌ی موجودات) است، سریانی مجهول التصور و غیرقابل ادراک.
صدرا در کتاب مشاعر نیز ضمن اشاره به این نحو از شمول و سریان آن را تنها مختص به راسخان در علم دانسته است.^[۶۱] آشتیانی در توضیح بیشتر عبارت صدرا در پاورقی شرح مشاعر می‌نویسد:
شمول حقیقت وجود نسبت به ماهیات و اعیان ثابته از سنخ شمول مفهوم وجود نسبت به موجودات نیست و از سنخ شمول سایر معانی کلی ماهوی از قبیل شمول معانی عام و کلی و مطلق نمی‌باشد. اطلاق و انبساط اصل حقیقت وجود نسبت به ماهیات و اعیان ثابته عبارت از تجلی و ظهور و انبساط و سریان آن حقیقت است در مراتب مختلف بنا بر قول حکمای الهی و ظهور آن در مظاهر مختلف بنا بر قول عرفای شامخین. حقیقت وجود به واسطه‌ی نهایت تمامیت و جامعیت آن اسماء حسنی و صفات علیا را با آن‌که غیب محض است به حسب فعل منبسط بر همه‌ی اشیا شده است و از تجلی آن حقیقت جمیع موجودات ظاهر شده اند، فعل او ساری در همه‌ی ذرات و اصل ذاتش احاطه‌ی قیومی نسبت به همه‌ی موجودات دارد سریان حق در اشیاء به اعتبار ظهور و تجلی و انبساط وجود منبسط است که متصف به عموم و اطلاق و کلیت خارجیت نه مفهومی. (لاهیجی، ۱۳۷۶، ص۳۵)
صدرا در اسفار درباره‌‌ی چگونگی شمول و سریان وجود منبسط بر ماهیات می‌گوید: «عبارات از بیان حقیقت انبساط آن فیض واحد نسبت به ماهیت و از ذکر چگونگی اشتمال آن بر موجودات قاصر است و جز به تشبیه و تمثیل نمی‌تواند از آن سخن بگوید.»^[۶۲] (ملاصدرا، ۱۳۸۰، ج۲، ص ۳۴۸) نسبت فیض منبسط به موجودات عالم، از جهتی شبیه هیولای اولیٰ به اجسام شخصی است و از جهتی دیگر، شبیه کلی طبیعی یا جنس الاجناس به اشخاص و انواعی است که تحت آن‌ها مندرج است. (همان)
وحدت و بساطت وجود منبسط

تقاضای هریک از مشتریان غیر قطعی و به صورت تابع کاب داگلاس، از قیمتی است که خرده فروش تعیین می کند.
کمبود به صورت فروش از دست رفته، مجاز می باشد.
ظرفیت تولید کالا برای هریک از تامین کنندها، محدود می باشد
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سیستم به صورت تک کالایی است
هر تامین کننده ایی که انتخاب شود، باید سیستم VMI را اجرا می کند.
دوره برنامه ریزی سالیانه است.

۳-۲-۳ نمادها

۳-۲-۳-۱پارامترها

i=1…n مجموعه تامین کننده ها
j=1…m مجموعه مشتریان
قیمت خرید هر واحد کالا برای خرده فروش، از تامین کننده i ام در مدل سنتی
قیمت خرید کالا برای خرده فروش از تامین کننده i ام در مدل VMI
: هزینه هر بار سفارش دهی برای تامین کنند ه iا م
: Aهزینه هر بار سفارش دهی خرده فروش برای تامین کننده
هزینه نگهداری هر واحد کالا برای تامین کننده iام
: h هزینه نگهداری هر واحد کالا برای خرده فروش
دوره های زمانی ثابت، ارسال تقاضای خرده فروش توسط عرضه کننده i ام، در مدل VMI
دوره های زمانی ارسال کالاها از هر تامین کننده
ظرفیت تولید تامین کننده i ام
هزینه پرداخت شده توسط خرده فروش، به ازای هر بار باز پرسازی به تامین کننده i ام، در مدل VMI
: هزینه کمبود، پرداخت شده توسط خرده فروش به مشتری j ام ، به ازای هر واحد کالا
هزینه کمبود پرداخت شده توسط تامین کننده i ام به خرده فروش، به ازای هر واحد کالا
هزینه پرداخت شده توسط خرده فروش، به مشتری j ام، برای معیوب بودن هر واحد کالا.
کشش قیمتی تقاضای مشتری j ام
ثابت، تابع تقاضای مشتری j ام در تابع تقاضای کاب داگلاس
: ثابت، تابع تقاضای مشتری j ام در تابع تقاضا ی خطی
نرخ معیوبی کالا ها، مربوط به تامین کننده i ام
مقدار تقاضای مشتری j ام، که تابعی از قیمت تعیین شده توسط خرده فروش می باشد( تابع تقاضای خطی)
مقدار تقاضای مشتری j ام، که تابعی از قیمت تعیین شده توسط خرده فروش می باشد( تابع تقاضای کاب داگلاس)
سود خاص خرده فروش در مدل سنتی مربوط به تامین کننده i ام
سود خاص خرده فروش در مدل VMIمربوط به تامین کننده i ام
سود خالص تامین کننده iام در مدل VMI
:Z سود خالص خرده فروش در مدل VMI
t : مقدار بسیار کوچک

۳-۲-۳-۲ متغیرهای تصمیم گیری

در این قسمت متغیر های هر دو مسئله تحقیق، به صورت زیر بیان شده است.
قیمت خرده فروشی تعیین شده به ازای هر واحد کالای دریافتی از تامین کننده i ام در مدل سنتی)مسئله ۱)
قیمت خرده فروشی تعیین شده به ازای هر واحد کالای دریافتی از تامین کننده i ام در مدل )VMIمسئله ۱)
: قیمت تعیین شده توسط خرده فروش در مدل VMI (مسئله ۲)
مقدار کالای سفارش داده شده توسط خرده فروش در هر بازه زمانی، به تامین کننده i ام در مدل سنتی (مسئله ۱)
مقدار کالای ارسال شده در هر بازه زمانی، توسط تامین کننده i ام در مدل VMI (مسئله ۱ و۲)تعداد دفعات سفارش دهی خرده فروش، به تامین کننده i ام در مدل سنتی (مسئله ۱)
تعداد دفعات باز پر سازی کالای خرده فروش، توسط تامین کننده i ام در مدل VMI (مسئله ۱و۲)
: نسبتی از کل تقاضای خرده فروش که توسط تامین کننده i ام تامین شود.(مسئله ۲)
متغیر صفر و یک. اگر یک بگیرد تامین کننده i ام انتخاب می شود و در غیر این صورت صفر میگیرد.(مسئله ۲)

۳-۳ انواع توابع تقاضا

۳-۳-۱ تعریف تابع تقاضا

تابع تقاضا تابعی است که در آن رابطه بین تقاضای یک کالا با کالاهای دیگر و یا سایر عوامل (نظیر قیمت کالا، درآمد مشتریان، شرایط محیطی و…) بررسی می شود.
در مسایل اقتصادی، معمولا از دو نوع تابع تقاضا استفاده می شود که عبارتند از:
تابع تقاضای هیکس

شکل ۲-۳- مدل پیشنهادی گونه شناسی انواع نوآوری سازمانی (رضوانی و گرایلی نژاد، ۱۳۹۰)
متناسب با کاربردها و سطوح مورد بررسی، نو آوری به انواع مختلف تفکیک شده است. معمولا محققان بر این باورند که مفهوم فرایند نو آوری را درک کرده اند. اما در حقیقت بسیاری از تحقیقات انجام گرفته در حوزه های مرتبط با نوآوری، تعاریف وطبقه بندی متفاوتی از نو آوری را ارائه داده اند. همانطور که اشاره شد فرایندهای نوآوری مختلف، خروجی های متفاوتی را به دنبال دارد. بعضی از این نتایج در محصولات یا تغییر در آنها یا در خدمات ویا در روش انجام امور توسط سازمانها می باشد. اگر سازمانی به دنبال بقا در این محیط متغیر وپویا باشد، لازم است در انواع مختلف نو آوری سرمایه گذاری نماید، چرا که انواع مختلف نو آوری به روش های متفاوتی سازمان را تحت تأثیر قرار داده و نتایج مختلفی را به دنبال دارد (Cigav & et al,2006).
از انواع دیگر نوآوری می توان به نوآوری بازار، نوآوری رفتار، نوآوری راهبردی، نوآوری معماری، نوآوری مکان ونوآوری در دیدگاه غالب اشاره نمود که در ادامه بصورت مختصر تعریف می شوند:

• • نوآوری بازار:

شامل رویکردهای جدید شرکت برای تطبیق ورود وگسترش در بازار هدف می باشد (North & Smallbone,2000).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل ۲-۴: مدل پیشنهادی نایت (۱۹۶۷)

• • نوآوری رفتار:

در میان افراد وتیم ها نشان داده می شود ومدیریت را قادر می سازد تا فرهنک نوآوری وقدرت پذیرش ایده های جدید ونوآوری ها را ایجاد نماید (North & Smallbone,2000).

• • نوآوری راهبردی:

به توانایی سازمان در اداره کردن اهداف سازمانی جاه طلبانه وهمچنین مشخص کردن ناهماهنگی های موجود میان این آرزوها ومنابع موجود به منظور گسترش منابع محدودی چون خلاقیت، اشاره دارد (Rainey,1999).

• • نوآوری اکتشافی:

که از جنس نوآوری بنیادی است طرحی جدید را پیشنهاد می دهد، بازار جدید را ایجاد می نماید، کانال های توضیع جدید را تهیه می نماید وخدمات جدید را برای مشتریان تهیه می کند (Lee,2010).

• • نوآوری استثماری:

از جنس نوآوری تدریجی است وطراحی شده است تا موقعیت موجود را بهبود دهد (همان منبع).

• • نوآوری معمارانه:

نوآوری است که معماری محصول را بدون تغییر در ترکیبات آن تغییر می دهد.

• • نوآوری پیمانی:

به تغییر در مفهوم مرکزی بدون تغییر در معماری آن اشاره دارد(& hein,2007 Stiglittz).

• • نوآوری مکان:

این نوع از نوع آوری مفهومی که خدمات یا محصولات را معرفی می کند تغییر می دهد (Besanko & Tyde,2007).

• • نوآوری در دیدگاه غالب:

در مدل های اساسی ذهنی سازمان که بر اساس آن امور انجام می شود (همان منبع).

۲-۱-۳-۳- نظام نوآوری

نوآوری به خودی خود ایجاد نمی شود. لازم است برای تحقق نوآوری همه ی اجزای تأثیر گذار بر نوآوری در هماهنگی کامل با یکدیگر وارد عمل شوند. از همین رو، مفهوم نظام نوآوری را ابتدا لاندوال (۱۹۸۵) مطرح کرد. نظام نوآوری در واقع تعاملات بین بازیگران نوآوری برای به منصه ظهور رساندن یک ایده از مرحله ی ایده پردازی تا تولید، ارائه به بازار و تجای سازی را نشان می دهد ( قیدر خلجانی و عباسی۱۳۸۸).
در طول دهه های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، بسیاری از پژوهشگران این عقیده شومپیتر را دنبال کردند که فرایند نوآوری و انتشار تکنولوژی، یک ویژگی سیستمی قوی دارد. نقطه شروع بسیاری از این پژوهش ها تأکید شومپیتر بر ویژگی انباشتگی و وابسته به مسیر بودن نوآوری بود. یافته های قبلی() مبتنی بر این مراحل مختلف نوآوری به صورت بافتی از بازخوردها و حلقه ها است و یک فرایند خطی نیست، تمایل به بررسی نوآوری در یک چارچوب سیستمی را تقویت را تقویت می کرد. Kline & Rosenberge,1986)در سال های پایانی دهه ۱۹۸۰، بسیاری از پژوهش ها بر جنبه های سیستمی را تقویت می کرد. در سال های پایانی دهه ۱۹۸۰، بسیاری از پژوهش ها بر جنبه های سیستمی نوآوری و انتشار آن و ارتباط بین عوامل اجتماعی، سیاسی و نهادی در شکل گیری نوآوری تأکید می کردند. اگرچه بسیاری از عوامل نهادی می توانند ابعاد جهانی داشته باشند، ولی بیشتر این نهادها و عوامل نهادی ویژگی های قوی ملی و یا منطقه ای دارند. بنابراین، برای در نظر گرفتن عوامل نهادی و سیاسی در تجزیه و تحلیل ها، ابعاد سرزمینی نوآوری و انتشار دانش به طور طبیعی در معرض توجه پژوهشگران مختلف قرار گرفت. موضوع اصلی در این زمینه چگونگی برقراری ارتباط بین فرآیندهای تکنولوژیکی و ابعاد سرزمینی است. این رشته از پژوهش ها به دنبال بررسی جنبه های مختلف فرایند نوآوری در چهارجوب ادبیات نظام های نوآوری بود. سه رویکرد اصلی در این رشته از پژوهش ها قابل تمایز از یکدیگر هستند:
الف) رویکرد نظام های ملی نوآوری که توسط فریمن، لوندوال و نلسون پایه گذاری شد.
ب) رویکرد بخشی - تکنولوژیکی به نظام های نوآوری که توسط کارلسون استنکویچ، برشی و مالربا پایه گذاری شد.
پ) رویکرد محلی – منطقه ای که در کارهای کوک، برازیک، دلاموت، پاکت مشاهده می شود.

• . کلییار، کالود آلبر، پیشین، ص ۶۰۵. ↑

• . عراقی، عزت الله، تحول حقوق بین المللی کار، پیشین، ص ۱۶۱. ↑

• . Programme on safety and health at work and the enviromnet (safe work) ↑

• . Hazardous occupation ↑

• . سپهری، محمد رضا، کار شایسته، پیشین، ضمیمه ۹-۲، ص ۱۸۳. ↑

• . دو مقاوله‌نامه ۸۱ و ۱۲۹ که به عنوان مقاوله‌نامه‌های اولویت دار یا ترجیحی از سوی سازمان بین المللی کار شناخته می‌شوند. ↑

• . International occupational safety and health hazard alert system ↑

• . مریدی، سیاوش، صص ۳۰۳-۳۰۲. ↑

• . حسینی، ناصر، پیشین، ص ۱۱۵۸ و نیز ر.ک به مریدی، سیاوش، پیشین، ص ۱۹۵. ↑

• . Yearbook of ienternational organization, op. cit, vol 1A. p 1325. ↑

• . Condition of work branch ↑

• . Holman (C.A) and canton (H), op. cit, p 175. ↑

• . Work improvements in small enterprises (WISE) ↑

• . Programme on HIV/AIDS and the world of work (ILOAIDS) ↑

• . Ibid, pp. 357-358. ↑

• . Holmann (C.A) and canton (H), op.cit, p 175. ↑

• . International migration programme (MIGRANT) ↑

• . فروحی، شبنم، مقاله «کارگرا ن مهاجر از نگاه سازمان بین المللی کار»، نامه اتاق بازرگانی، سال ۷۹، ش ۱۲، ص۳۰. ↑

• . Technical assistance ↑

• . Gall (T), op. cit, p 219 ↑

• . سپهری، محمد رضا، کار شایسته، پیشین، صص ۱۱۶-۱۱۵. ↑

• . مجتبوی، نائینی، پیشین، صص ۱۸۵-۱۸۴. ↑

• . همان منبع، صص ۱۹۱-۱۸۵. ↑

• . سپهری، محمدرضا، کار شایسته، پیشین، صص ۱۵۷-۱۵۵. ↑

• . مصفا، نسرین، راهنمای سازمان ملل متحد، پیشین، ج۲، ص ۱۷۰. ↑

• . سپهری، محمدرضا، کار شایسته، پیشین، ص ۱۱۰. ↑

• . نظارت بر کشورهای افغانستان، بنگلادش، هندوستان، مالدیو، نپال، سریلانکا و جمهوری اسلامی ایران بر عهده این دفتر قرار داده شده است. ↑

• . convention ↑

• . recommendation ↑

• . موسی زاده، رضا، حقوق معاهدات بین المللی، نشر دادگستر، چاپ اول، ۱۳۷۷، ص۴۲. ↑

• . مستفاد از بند ۱ ماده ۱۹ اساسنامه سازمان بین المللی کار. ↑

• . عراقی، عزت الله، حقوق کار، پیشین، ص ۱۰۰ ↑

• . International labor standards ↑

• . عراقی، عزت الله، حقوق بین المللی کار، پیشین، ص ۱۶۰. ↑

• . همان منبع، صص ۱۶۷-۱۶۲. ↑

• . سهپری، محمدرضا، حقوق بنیادین کار، مؤسسه کار و تأمین اجتماعی، چ اول، ۱۳۸۱، ص۲. ↑

• . Gall (T), op.cit, p 218. ↑

• . عراقی، عزت الله، حقوق بین المللی کار، پیشین، ص ۴۹۷. ↑

• • • . اتئلاف چند سازمان سندیکا کارگری و یا کارفرمایی تشکیل یک اتحادیه و ائتلاف چند اتحادیه، تشکیل یک کنفدراسیون را می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر ر.ک: کتاب آزادی‌های عمومی و حقوق بشر، مذکور در قبل، صص ۱۶۲-۱۶۱. ↑

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• . عراقی، عزت الله، حقوق بین المللی کار، پیشین، ص ۵۰۳. ↑

• . جعفری لنگرودی، محمد جعفر، پیشین، ج۴، ص ۲۹۸۵. ↑

• . عبادی، شیرین، تاریخچه و اسناد حقوق بشر در ایران، انتشارات روشنگران، چ اول، ۱۳۷۳، ص ۳۷. ↑

• . وطن خواه، حمید، پیشین، ص ۶۸. ↑

• . سپهری، محمدرضا، پیشین، ص ۵. ↑

• . نگاه کنید به مجموعه‌ی کنوانسیون‌های بین‌المللی تصویبی دولت ایران، اداره کل قوانین و مقررات کشور، چ اول، ۱۳۷۶، ج۵، ص ۴۱. ↑

• . وطن خواه، حمید، پیشین، صص ۴۰ الی ۳۸. ↑

• . زاهدی، شمس السادات، پیشین، ص ۱۲۴. ↑

• . وطن خواه، حمید، پیشین، ص ۴۱. ↑

• . United nations development program ↑

• . جزوه دفتر روابط بین المللی وزارت کار و امور اجتماعی، بهمن ۱۳۶۶، صص ۱۳-۱۲. ↑

• . سپهری، محمدرضا، مقاوله نامه های بین المللی کار، پیشین، پیوست ۴، صص ۱۲۶۳-۱۲۶۲. ↑

• . کمالی، حسین، پیشین، ص ۶۶. ↑

• . Sieghart, P., the lawful rights of mankind (1986). 123. ↑

• . UN docs. A/C/ 3/SR. 289-91, 297-9, 5 UN GAOR, C. 3, 289th-9 1st and 297th – ۹۹th mtgs. (1950) ↑

• . Hoffmeister *Czecholovakia), A.C. 3/SR. 299, para. 33 (1950) ↑

• . Panyushkin (USSR), A/C ↑

• ↑

• ↑

دهم

هدف:اجراء وبازبینی راه حل ها ،سعی در باز بینی راه حل ها ی مناسب در صورت انتخاب راه حل نامناسب اعضاءگروه به مرحله قبلی برگردند ومراحل را دوباره شروع کنند،انجام یکسری تمرینات ،مرور مطالبی که در جلسات قبل گفته شده به طور خلاصه وباز خورد مثبت اعضاءو بیان احساسات اعضاءاز مهارت حل مسئله ،بررسی تکالیف خانگی

هدف:انتظارات متقابل خانواده بیمار با فرد بیمار بررسی شد.همچنین درمورد شک خانواده نسبت به فرد معتاد وعدم پذیرش آنها به عنوان مهمترین مسئله بحث شد وسعی درایجاد این بینش در معتادین که شک خانواده ها با توجه به ترکهای ناموفق قبلی آنان عادی است وبتدریج کم تر شده است.

یازدهم

هدف:تعریف خشم وپرخاشگری ،میزان عصبانیت یا پرخاشگری ،فیلترهای علل بوجود آورنده پرخاشگری،بررسی تکالیف خانگی

هدف:بررسی وتوضیح نقش جامعه در اعتیاد افراد.همچنین درمانگرسعی درایجاد بینش در افرادوابسته دارد که اولین علت اعتیادشان خودشان هستند .

دوازدهم

هدف:آموزش شیوه های کنترل خشم ،آموزش شیوه های کوتاه مدت وبلند مدت خشم ،انجام ایفای نقش،در خاتمه گرفتن پس آزمون پرخا شگری

هدف: ایجاد تغییرات اساسی وپایدار در زندگی اعضاء برای رسیدن به بهبودی از مواد است.تغییر اولیه در افراد معتاد قطع مصرف است که اولین قدم محسوب شده ،تغییرثانویه درافکار،احساسات ورفتارهای افراد معتاد است که جزءاصلی ترین مرحله درمان است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۷-ابزارهای پژوهش:
۳-۷-۱-مصاحبه روان شناختی
به منظور جلب همکاری آزمودنیها،اعتماد و برقراری رابطه درمانی مناسب به آنها از یک مصاحبه روان شناختی بدون ساختار استفاده شد که بوسیله فرد پژوهشگر در اتاق روان شناس مرکز صورت گرفت.
۳-۷-۲-آزمایشگاه تشخیص مورفین
بیماران پس از دریافت نمونه های ادراری با حضور ناظر آزمایشگاه جهت حصول اطمینان از واقعی بودن نمونه ها به آزمایشگاه مرکز خود معرف برده شدند وبعد از طی ۱روز از وجود یا عدم وجود مورفین در ادرار آنها که علامت برگشت یا عدم برگشت به مواد است اطلاع کسب نمودند.در حالت کلی این آزمایشات در طول آموزش گروه درمانی که به مدت ۳ماه طول کشید هر۲ هفته یک مرتبه انجام گرفت.
۳-۷-۳-پرسشنامه پرخاشگری
برای اندازه گیری میزان پرخاشگری در این پژوهش از پرسشنامه پرخاشگریAGQ (1979) که دارای ۳ عامل می باشد و۳۰ ماده را در بر می گیرد استفاده شده است.ماده ۱تا۱۴ این
پرسشنامه را عامل اول تشکیل می دهد که مربوط به خشم وعصبانیت می باشد،ماده های ۱۵تا ۲۲ آن را عامل دوم تشکیل می دهد که مربوط به تهاجم وتوهین است بالاخره عامل سوم این پرسشنامه ماده های ۲۳ تا ۳۰ آن رادر بر دارد که مربوط به لجاجت وکینه توزی است.به منظور نمره گذاری این مقیاس ۳۰ ماده ای برای هر یک از ۴ گزینه (هرگز)،(بندرت)،(گاهی اوقات)و(همیشه)به ترتیب ۰،۱،۲،۳ در نظر گرفته شده است.سوال ۱۸،پرسشنامه دارای بار منفی است وبه صورت برعکس نمره گذاری می شود.هرچه نمره فرد در این آزمون بیشتر وبالاتر از میانگین ۵/۴۲ باشد میزان پرخاشگری او بیشتر است.
روایی وپایایی پرسشنامه پرخاشگری :
زاهدی فر(۱۳۷۵)برای سنجش پایایی پرسشنامه از دو روش بازآزمایی وهمسانی درونی استفاده کرد.جهت بازآزمایی پرسشنامه پرخاشگری پس از ۶هفته به ۹۱ نفر از آزمودنی ها داده شد که شامل ۴۸ آزمودنی مونث و۴۳ آزمودنی مذکر بود .ضریب همبستگی به دست آمده بین دو نوبت برای کل پرسشنامه پرخاشگری ۷۰% بود که رضایت بخش است .برای سنجش همسانی درونی این
مقیاس نیز نامبرده ضریب آلفای کرونباخ را بر روی داده های نمونه هنجاری (۴۸۰:N ) محاسبه کرده وضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب آلفای بدست آمده برای کل پرخاشگری برروی ۲۶۹ آزمودنی معادل ۸۷% شد ورضایت بخش است.
۳-۸-روش اجرا
درابتدا معرفی نامه از دانشگاه جهت هماهنگی با واحد خودمعرف بهزیستی شیراز گرفته شد وسپس بر اساس تشخیص روان شناس وپزشک مرکز که با ا ستفاده از ملاکهای تشخیصی DSMIV وانجام مصاحبه بالینی نوع دوره سم زدائی برای نمونه مورد نظر مشخص شد وبعد ازاینکه دوره سم زدائی با موفقیت به اتمام رسید ،تست مورفین ازآنها گرفته شد.سپس به روش نمونه گیری تصادفی دردسترس یک نمونه ۳۰ نفری از نوع شبه تجربی ،بادوگروه آزمایش وگواه انتخاب گردیدکه با توجه به خصوصیات ۱۵نفری گروه آزمایش، تعداد۱۵نفر دیگردر گروه گواه براساس ۸جنبه که عبارتنداز:سن،جنس،تحصیلات،شغل،میزان مصرف مواد مخدر ،نوع مصرف،تعدادترکهای قبلی،علت مصرف مجدددرترک قبلی همتاسازی وانتخاب شدند.
سپس معتادین جهت حضور درآموزش گروه درمانی توجیه شدند واهمیت گروه درمانی برای آنهاتوضیح داده شد وروزوساعتی مشخص در هر هفته توسط روان شناس مرکز تعیین گردید.
در اولین جلسه گروه درمانی پیش آزمون پرخاشگری برای گروه آزمایش وگواه اجرا گردید سپس گروه آزمایش به تعداد ۱۲جلسه ،هفته ای یکبار به مدت ۹۰ دقیقه تحت آموزش مهارت حل مسئله قرار گرفتند و گروه کنترل مورد آموزش خاصی قرار نگرفتند وپس از پایان ۱۲ جلسه پس آزمون پرخاشگری از آزمودنی های دو گروه به عمل آمد.
۳-۹-تجزیه وتحلیل آماری:
به منظور تجزیه وتحلیل یافته های تحقیق از روش های زیر استفاده شده است:
داده ها بااستفاده از نرم افزار ۱۱ SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و روش های آمار توصیفی:
میانگین،انحراف معیار،توزیع فراوانی ،درصد فراوانی استفاده شدند. روش های آمار استنباطی: مربع
خی ۲،تحلیل کوواریانس، تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل واریانس تک متغیری استفاده شدند.
۴-۱-مقدمه:
هدف پژوهش حاضر ( اثر بخشی آموزش مشاوره گروهی مهارت حل مسئله بر کاهش میزان پرخاشگری و عود افرادوابسته به مواددر شهر شیراز)می باشد.دراین فصل بااستفاده ازروشهای آماری مناسب داده های جمع آوری شده مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند.یافته های پژوهش دردوقسمت آمارتوصیفی وآماراستنباطی ارائه می شوند.درسطح آمارتوصیفی شاخص های آماری:میانگین،انحراف معیار،توزیع فراوانی، درصدفراوانی ودر سطح آمار استنباطی:مربع خی ۲ ،
تحلیل کوواریانس، تحلیل واریانس چند متغیری ،تحلیل واریانس تک متغیری، استفاده شده است.
دراین فصل تجزیه وتحلیل نتایج دردوقسمت ارائه می شود:
الف)تجزیه وتحلیل توصیفی ، ب)تجزیه وتحلیل استنباطی
۴-۲-تجزیه وتحلیل توصیفی:
جدول ۴-۱:میانگین وانحراف معیار گروه کنترل وگروه آزمایش آزمودنی های مورد بررسی بر اساس سن

گروه

میانگین

انحراف معیار